پرداخت نفقه زن یکی از وظایف مرد است . اما انجام این وظیفه ، منوط به شرایطی هم هست . بر اساس قانون مدنی ، ارتباط. مستقیمی میان پرداخت نفقه به زن و تمکین از جانب زن وجود دارد . بر این اساس ، زن تنها در صورتی از حق نفقه برخوردار است که تمکین نموده باشد . در این معنا ، تمکین عبارت است از تمکین عام و تمکین خاص . تمکین عام یعنی اطاعت از شوهر در مسائل کلی خانوادگی و تمکین خاص هم ناظر بر روابط شویی است . نکته مهمی که در ارتباط با اام به تمکین زوجه برای پرداخت نفقه وجود دارد آن است که بر اساس قانون ، مواردی پیش بینی شده است که زن می تواند از تمکین خودداری نماید و با این حال از حق نفقه همچنان برخوردار باشد. مانند موردی که زن از حق حبس در عقد نکاح استفاده می کند، یا موردی که مرد مبتلا به بیماری های مقاربتی است.
قانونگذار در ماده 1107 قانون مدنی، مصادیقی از نفقه را مورد اشاره قرار داده است؛ اما در خصوص مبلغ نفقه زن چیزی بیان نکرده است. نکته مهمی که در این رابطه وجود دارد آن است که مصادیق گفته شده از قبیل مسکن، خوراک و البسه، مصادیق انحصاری نیستند تا نفقه زن را محدود به همین موارد بدانیم. بلکه همانگونه که در ابتدای ماده ذکر شده است ، نفقه زن عبارت است از همه نیازهای متعارف و متناسب با وضعیت زن . لذا در صورتی که زن عادت به وجود خادم داشته باشد و یا اینکه به خادم نیاز داشته باشد، شوهر موظف است که برای همسرش خادم بگبرد. آنگونه که از این توضیح بر می آید، مبلغ نفقه زن امر واحد و یکسانی نیست. بلکه بر طبق وضعیت زن تفاوت پیدا می کند. بر این اساس، گاهی این سوال مطرح می شود که مبلغ نفقه در سال 99 چقدر است. پاسخ به این سوال کاملا بستگی به شرایط خانوادگی، عرف و عادات و سایر مسائل خواهد داشت که کارشناس نفقه هنگام تعیین میزان نفقه آنها را مدنظر قرار داده و اقدام به تعیین نفقه می نماید. البته مبلغ نفقه با توجه به نرخ تورم ، متفاوت می شود که بر این اساس می توان تقاضای تعدیل نفقه نمود.
اگر شوهر از پرداخت نفقه امتناع کند یا قصدی برای پرداخت آن نداشته باشد، زن می تواند 2 اقدام انجام دهد؛ یا شکایت خود را به دادگاه کیفری تقدیم کند یا دادخواست خود را به دادگاه حقوقی بدهد. نفقه مربوط به زمان حال از طریق کیفری قابل مطالبه است و نفقه مربوط به گذشته با ارائه دادخواست حقوقی قابل پرداخت خواهد بود؛ یعنی اگر مردی مثلا در طول 5 سال ازدواج خود، نفقه همسرش را پرداخت نکرده است، زن می تواند همین امروز شکایت کیفری تقدیم دادگاه کند و نفقه حال حاضر خود را بگیرد، اما برای 5 سال گذشته که مرد نفقه پرداخت نکرده است، باید به دادگاه حقوقی مراجعه و دادخواست تقدیم کند.
درصورتی که مرد بر پرداخت نکردن نفقه اصرار داشته باشد، باید گفت: حبس در انتظار آن مرد است. در همین رابطه، ماده 53 قانون حمایت از خانواده مصوب سال 92 برای عدم پرداخت نفقه، جنبه کیفری درنظر گرفته است و می گوید: «هرکس با داشتن استطاعت مالی، نفقه زن خود را درصورت تمکین او ندهد یا از پرداخت کردن نفقه سایر اشخاصی که نفقه به آن ها تعلق می گیرد امتناع کند، به حبس تعزیری درجه 6 ( 6 ماه و یک روز تا 2 سال ) محکوم می شود. تعقیب کیفری هم بستگی به شکایت شاکی خصوصی دارد و البته جزو جرایم قابل گذشت است. درصورت گذشت شاکی در هر زمان، تعقیب جزایی یا اجرای مجازات متوقف می شود. تبصره این ماده هم مقرر کرده است که «امتناع از پرداخت نفقه زوجه ای که به موجب قانون، مجاز به عدم تمکین است، مشمول این ماده نیست». به طور مثال مرد به واسطه اینکه زن در خلال عادت نگی اش از ایفای وظایف شویی خودداری می کند نمی تواند از دادن نفقه زن خودداری کند و موظف است که نفقه او را بپردازد. بعد از اینکه زن توسط حکم دادگاه همسر خود را مم به پرداخت نفقه کند و مرد توانایی پرداخت نفقه را نداشته باشد، زن می تواند تقاضای طلاق کند.
موسسه حقوقی وکلای دادگستر | انجام امور نحوه پیگیری طلاق، نفقه و مهریه (بهترین موسسه حقوقی تهران) : ۸۸۶۲۲۱۷۸ – ۰۲۱
درباره اینکه زن پس از فوت شوهر خود نیز حق دارد نفقه مطالبه کند باید گفت:تا سال 1381 طبق قانون اگر عقد ازدواج به دلیل فوت شوهر پایان می یافت، در عین حال که زن مکلف بود عده ( 4 ماه و 10 روز ) نگاه دارد نمی توانست نفقه مطالبه کند ولی با اصلاح قانون در سال 1381 زن می تواند در ایام عده، نفقه مطالبه کند. البته این نفقه جدای از سهم الارث زن محاسبه می شود یعنی زن علاوه بر میزان ارثیه می تواند نفقه را هم مطالبه کند
درباره این سایت